Ancient Greek Inscriptions

from Bulgaria

Klada Bg

Verse dedication by a soothsayer from Philippopolis

Monument III.920
Editor(s)
Georgi Mihailov, Nicolay Sharankov.
Type of monument
slab
Material
marble
Find place
Plovdiv, to the south of the Old St. Paraskeue Church.
Origin
Philippopolis
Observed in
Institution and inventory
Dimensions
height 50 cm, width 32 cm, depth 12 - 15 cm
Letter size
height 1 - 1.5 cm
Layout description
The slab has been reused and its upper part is lost. A rectangular carving in the lower part disrupting the integrity of the text. There are larger interlinear spaces under lines 2, 3, 5, 7, 9, 11.
Decoration description
Text
Category of inscription
private dedicatory inscription - verse
Date
late II c. - first half of III c. AD
Dating criteria
lettering
Images
Text

0[---] |
[---].ω .ο[---] |
[---] Φοίβῳ μαν[τ--] |
[κ]αὶ γρ μοι δῶρον ἐχαρείσατο [μαντοσυνάων], |
ὥσπερ Θεστορίδῃ Κάλχᾳ πόρε ((leaf)) Φοῖβο[ς Ἀπόλλων] |
5ὄρνειθας καθορᾶν καὶ ἀτρεκέα μαν[τεύσασθαι]. |
καὶ γὰρ Πουλυδάμας Φρύγιος καὶ μάντις [μύμων] |
αἰετὸν εἰσορόων ὄφεως σπείραισι δεθέντ[α] |
μνηστῆρσιν ὄλεθρον Ἁλιθέρσης ἔπε παρό[ντα]· |
τοὔνεκα σοί, Παιάν, χαριέστατα δῶρ’ ἀνέθηκα, |
10ὄφρα τις ὀψ<ι>γόνων [κ γῆς] πίης ἐσαθρήσας |
γνώσῃ Τε[··c.8·· οἰωνοπ]όλων ὄχ’ ἄριστον. |
ταῦτα [··c.15·· σ]οι δῶρ’ ἀνέθηκ[α] |
σὸς πρόπ̣[ολος ··c.12·· Φοί]βοιο προφήτη[ς] |
εὐτε[χνίῃ κλεινὸς πᾶσιν ἐν] οἰνοπόλοις.

0---
---.Ω.Ο---
---.ΟIΒΩMΑ.Τ--
Κ..Γ.ΡMΟΙΔΩΡΟNEΧΑΡΕIΣΑ..MΑNΤΟΣΥNAΩN
ΩΣΠΕΡΘΕΣΤΟΡIΔHΚAΛΧAΠOΡΕ leaf ΦΟIΒΟΣAΠOΛΛΩN
5OΡNΕΙΘΑΣΚΑΘΟΡANΚΑIAΤΡΕΚEΑMΑNΤΕYΣΑΣΘΑΙ
ΚΑIΓAΡΠΟΥΛΥΔAMΑΣΦΡYΓΙΟΣΚΑIMANΤΙΣ.MYMΩN
ΑIΕΤONΕIΣΟΡOΩNOΦΕΩΣΣΠΕIΡΑΙΣΙΔΕΘENΤΑ
MNΗΣΤHΡΣΙNOΛΕΘΡΟNAΛΙΘEΡΣΗΣEΠΕΠΑΡONΤΑ
.ΟYNΕΚΑΣΟIΠΑΙANΧΑΡΙEΣΤΑΤΑΔΩΡANEΘΗΚΑ
10OΦΡΑΤΙΣOΨΙΓONΩN.ΚΓHΣ.ΠIΗΣEΣΑΘΡHΣΑ.
ΓNΩΣHΤΕ........ΟIΩNΟΠOΛΩNOΧAΡΙΣΤΟ.
ΤΑYΤΑ...............ΣΟΙΔΩΡANEΘΗΚΑ
ΣOΣΠΡOΠ̣ΟΛΟΣ............ΦΟIΒΟΙΟΠΡΟΦHΤ.Σ
ΕYΤΕΧNIHΚΛΕΙNOΣΠAΣΙNENΟINΟΠOΛΟΙ.

| ---
| ---.ω .ο---
| --- Φοίβῳ μαντ--
| καὶ γρ μοι δῶρον ἐχαρείσατο μαντοσυνάων,
| ὥσπερ Θεστορίδῃ Κάλχᾳ πόρε ((leaf)) Φοῖβος Ἀπόλλων
| ὄρνειθας καθορᾶν καὶ ἀτρεκέα μαντεύσασθαι.
| καὶ γὰρ Πουλυδάμας Φρύγιος καὶ μάντις μύμων
| αἰετὸν εἰσορόων ὄφεως σπείραισι δεθέντα
| μνηστῆρσιν ὄλεθρον Ἁλιθέρσης ἔπε παρόντα·
| τοὔνεκα σοί, Παιάν, χαριέστατα δῶρ’ ἀνέθηκα,
| ὄφρα τις ὀψιγόνων κ γῆς πίης ἐσαθρήσας
| γνώσῃ Τε ˘ ˘ ˉ ˘ οἰωνοπόλων ὄχ’ ἄριστον.
| ταῦτα ˘ ˉ ˘ ˘ ˉ ˘ ˘ ˉ σοι δῶρ’ ἀνέθηκα
| σὸς πρόπ̣ολος ˘ ˘ ˉ ˘ ˘ ˉ Φοίβοιο προφήτης
| εὐτεχνίῃ κλεινὸς πᾶσιν ἐν οἰνοπόλοις.

tag: l
⤦ n: 0

tag: lb
< GAP >

extent: unknown
ω ο

tag: l
⤦ n: 1

tag: lb
< GAP >

extent: unknown
unit: character
< GAP >

reason: illegible
unit: character
quantity: 1
ω

tag: #text
< GAP >

reason: illegible
unit: character
quantity: 1
ο

tag: #text
< GAP >

extent: unknown
unit: character
Φοίβῳ μαντ

tag: l
⤦ n: 2

tag: lb
< GAP >

extent: unknown
unit: character
Φοίβῳ

type: divine
ref: Apollo
tag: persName
Φ

tag: unclear
οίβῳ

tag: #text
μα

tag: #text
ν

tag: unclear
τ

tag: supplied
< GAP >

unit: character
καὶ γάρ μοι δῶρον ἐχαρείσατο μαντοσυνάων,

tag: l
⤦ n: 3

tag: lb
καὶ

tag: w
κ

tag: supplied
αὶ

tag: unclear
γάρ

lemma: γάρ
tag: w
γ

tag: #text

tag: unclear
ρ

tag: #text
μοι

lemma: ἐγώ
tag: w
δῶρον

lemma: δῶρον
tag: w
ἐχαρείσατο

lemma: χαρίζομαι
tag: w
ἐχαρείσα

tag: #text
το

tag: unclear
μαντοσυνάων

tag: supplied
,

tag: #text
ὥσπερ Θεστορίδῃ Κάλχᾳ πόρε Φοῖβος Ἀπόλλων

tag: l
⤦ n: 4

tag: lb
ὥσπερ

lemma: ὥσπερ
tag: w
Θεστορίδῃ Κάλχᾳ

type: divine
ref: Calchas
tag: persName
πόρε

lemma: πορεῖν
tag: w

type: leaf
tag: g
Φοῖβος Ἀπόλλων

type: divine
ref: Apollo
tag: persName
Φοῖβο

tag: #text
ς Ἀπόλλων

tag: supplied
ὄρνειθας καθορᾶν καὶ ἀτρεκέα μαντεύσασθαι.

tag: l
⤦ n: 5

tag: lb
ὄρνειθας

lemma: ὄρνις
tag: w
καθορᾶν

lemma: καθοράω
tag: w
καὶ

tag: w
ἀτρεκέα

lemma: ἀτρεκής
tag: w
μαντεύσασθαι

lemma: μαντεύομαι
tag: w
μαν

tag: #text
τεύσασθαι

tag: supplied
.

tag: #text
καὶ γὰρ Πουλυδάμας Φρύγιος καὶ μάντις ἀμύμων

tag: l
⤦ n: 6

tag: lb
καὶ

tag: w
γὰρ

lemma: γάρ
tag: w
Πουλυδάμας

ref: Polydamas
type: divine
tag: persName
Φρύγιος

lemma: Φρύγιος
tag: w
καὶ

tag: w
μάντις

lemma: μάντις
tag: w
ἀμύμων

lemma: ἀμύμων
tag: w

tag: unclear
μύμων

tag: supplied
αἰετὸν εἰσορόων ὄφεως σπείραισι δεθέντα

tag: l
⤦ n: 7

tag: lb
αἰετὸν

lemma: ἀετός
tag: w
εἰσορόων

lemma: εἰσοράω
tag: w
ὄφεως

lemma: ὄφις
tag: w
σπείραισι

lemma: σπεῖρα
tag: w
δεθέντα

lemma: δέω
tag: w
δεθέντ

tag: #text
α

tag: supplied
μνηστῆρσιν ὄλεθρον Ἁλιθέρσης ἔπε παρόντα·

tag: l
⤦ n: 8

tag: lb
μνηστῆρσιν

lemma: μνηστήρ
tag: w
ὄλεθρον

lemma: ὄλεθρος
tag: w
Ἁλιθέρσης

ref: Halitherses
type: divine
tag: persName
ἔπε

lemma: λέγω
tag: w
παρόντα

lemma: πάρειμι
tag: w
παρό

tag: #text
ντα

tag: supplied
·

tag: #text
τοὔνεκα σοί, Παιάν, χαριέστατα δῶρ’ ἀνέθηκα,

tag: l
⤦ n: 9

tag: lb
τοὔνεκα

lemma: τοὔνεκα
tag: w
τ

tag: unclear
οὔνεκα

tag: #text
σοί

lemma: σύ
tag: w
,

tag: #text
Παιάν

ref: Apollo
type: divine
tag: persName
,

tag: #text
χαριέστατα

lemma: χαρίεις
tag: w
δῶρ’

lemma: δῶρον
tag: w
ἀνέθηκα

lemma: ἀνατίθημι
tag: w
,

tag: #text
ὄφρα τις ὀψιγόνων ἐκ γῆς ἀπίης ἐσαθρήσας

tag: l
⤦ n: 10

tag: lb
ὄφρα

lemma: ὄφρα
tag: w
τις

lemma: τις,τι
tag: w
ὀψιγόνων

lemma: ὀψίγονος
tag: w
ὀψ

tag: #text
ι

tag: supplied
γόνων

tag: #text
ἐκ

lemma: ἐκ
tag: w

tag: unclear
κ

tag: supplied
γῆς

tag: supplied
ἀπίης

lemma: ἄπιος
tag: w

tag: unclear
πίης

tag: #text
ἐσαθρήσας

lemma: εἰσαθρέω
tag: w
ἐσαθρήσα

tag: #text
ς

tag: unclear
γνώσῃ Τε οἰωνοπόλων ὄχ’ ἄριστον.

tag: l
⤦ n: 11

tag: lb
γνώσῃ

lemma: γιγνώσκω
tag: w
Τε

tag: #text

met: - - + -
tag: seg
οἰωνοπόλων

lemma: οἰωνοπόλος
tag: w
οἰωνοπ

tag: supplied
όλων

tag: #text
ὄχ’

lemma: ὄχα
tag: w
ἄριστον

lemma: ἄριστος
tag: w
ἄριστο

tag: #text
ν

tag: unclear
.

tag: #text
ταῦτα σοι δῶρ’ ἀνέθηκα

tag: l
⤦ n: 12

tag: lb
ταῦτα

lemma: οὗτος
tag: w

met: - + - - + - - +
tag: seg
σοι

lemma: σύ
tag: w
σ

tag: supplied
οι

tag: #text
δῶρ’

lemma: δῶρον
tag: w
ἀνέθηκα

lemma: ἀνατίθημι
tag: w
ἀνέθηκ

tag: #text
α

tag: supplied
σὸς πρόπ̣ολος Φοίβοιο προφήτης

tag: l
⤦ n: 13

tag: lb
σὸς

lemma: σός
tag: w
πρόπ̣ολος

lemma: πρόπολος
tag: w
πρόπ̣

tag: #text
ολος

tag: supplied

met: - - + - - +
tag: seg
Φοίβοιο

ref: Apollo
type: divine
tag: persName
Φοί

tag: supplied
βοιο

tag: #text
προφήτης

lemma: προφήτης
tag: w
προφήτ

tag: #text
η

tag: unclear
ς

tag: supplied
εὐτεχνίῃ κλεινὸς πᾶσιν ἐν οἰνοπόλοις.

tag: l
⤦ n: 14

tag: lb
εὐτεχνίῃ

lemma:
tag: w
εὐτε

tag: #text
χνίῃ

tag: supplied
κλεινὸς πᾶσιν ἐν

tag: supplied
κλεινὸς

lemma: κλεινός
tag: w
πᾶσιν

lemma: πᾶς
tag: w
ἐν

lemma: ἐν
tag: w
οἰνοπόλοις

lemma: οἰωνοπόλος
tag: w
οἰνοπόλοι

tag: #text
ς

tag: unclear
.

tag: #text
Apparatus
Letters in ligature:
3 ωρ, νε;
4 ως, ηκ;
5 νε, νκ;
7 ων, ως, πε;
8 μνη, ηρ, νς, πε;
9 νε, ωρ, νε, ηκ;
10 νωνε, ησ, ησ;
11 νως, λων;
12 ωρ, νε, ηκ;
13 πρ.
Apparatus:
14 The verse is restored by N. Sharankov, Mihailov reads εὐσ̣[εβέος πόλεως ἔντροφος] οἰνοπόλου.
13 According to Bormann, πρόπολος and προφήτης should have been accompanied by epithets; he proposes ἱερὸς Φοίβοιο προφήτης for the second part of the verse. For the first part, N. Sharankov suggests σὸς πρόπολος σώφρων.
Commentary

The only metrical inscription known so far in the province of Thrace, dedicated by an οἰωνοπόλος (practitioner of bird divination). Bird divination is possibly also attested in the inscription for the foundation of a sanctuary of Artemis in the area of Nicopolis ad Nestum (IGBulg 2338). Lines 3-11 imitate Homer.

Bibliography
Mihailov, Georgius. Inscriptiones Graecae in Bulgaria repertae. Vol. III.1, 1961.

Mihailov, Georgi. Гръцките епиграми от българските земи. In: Годишник на Софийския университет, Историко-филологически факултет Vol. 39, 1943, p. 1-70.

Bormann, Eugen. Inschriften aus Philippopel.. In: Archaeologisch-epigraphische Mittheilungen aus Oesterreich-Ungarn Vol. 19, 1896, p. 230–236.

текуща версия 1 / 2024-07-08