Verse dedication by a soothsayer from Philippopolis

Monument III.920

Editor(s)

Georgi Mihailov, Nicolay Sharankov.

Type of monument

slab

Material

marble

Find place

Plovdiv, to the south of the Old St. Paraskeue Church.

Observed in

Origin

around Plovdiv, to the south of the Old St. Paraskeue Church.

Dimensions

height 50 cm, width 32 cm, depth 12 - 15 cm

Institution and inventory

National Archaeological Institute with Museum
No 2645

Letter size

height 1 - 1.5 cm

Layout description

The slab has been reused and its upper part is lost. A rectangular carving in the lower part disrupting the integrity of the text. There are larger interlinear spaces under lines 2, 3, 5, 7, 9, 11.

Decoration description

Text

Category of inscription

private dedicatory inscription - verse

Date

late II c. - first half of III c. AD

Dating criteria

lettering

Images

Text

--------------------------

-- [---]
no[---]ω ο[---]
no[---] Φοίβῳ μαν[τ]
no[κ]αὶ γάρ μοι δῶρον ἐχαρείσατο [μαντοσυνάων],
noὥσπερ Θεστορίδῃ Κάλχᾳ πόρε ((·)) Φοῖβο[ς Ἀπόλλων]
noὄρνειθας καθορᾶν καὶ ἀτρεκέα μαν[τεύσασθαι].
noκαὶ γὰρ Πουλυδάμας Φρύγιος καὶ μάντις ἀ[μύμων]
noαἰετὸν εἰσορόων ὄφεως σπείραισι δεθέντ[α]
noμνηστῆρσιν ὄλεθρον Ἁλιθέρσης ἔπε παρό[ντα]·
noτοὔνεκα σοί, Παιάν, χαριέστατα δῶρ’ ἀνέθηκα,
noὄφρα τις ὀψ[ι]γόνων ἐ[κ γῆς] ἀπίης ἐσαθρήσας
noγνώσῃ Τε [οἰωνοπ]όλων ὄχ’ ἄριστον.
noταῦτα [σ]οι δῶρ’ ἀνέθηκ[α]
noσὸς πρόπ̣[ολος Φοί]βοιο προφήτη[ς]
noεὐτε[χνίῃ κλεινὸς πᾶσιν ἐν] οἰνοπόλοις. --

0---
---.Ω.Ο---
---.ΟIΒΩMΑ.[.]--
[.]..Γ.ΡMΟΙΔΩΡΟNEΧΑΡΕIΣΑ..[...........]
ΩΣΠΕΡΘΕΣΤΟΡIΔHΚAΛΧAΠOΡΕ- leaf ΦΟIΒΟ[.........]
5OΡNΕΙΘΑΣΚΑΘΟΡANΚΑIAΤΡΕΚEΑMΑN[.........]
ΚΑIΓAΡΠΟΥΛΥΔAMΑΣΦΡYΓΙΟΣΚΑIMANΤΙΣ.[.....]
ΑIΕΤONΕIΣΟΡOΩNOΦΕΩΣΣΠΕIΡΑΙΣΙΔΕΘENΤ[.]
MNΗΣΤHΡΣΙNOΛΕΘΡΟNAΛΙΘEΡΣΗΣEΠΕΠΑΡO[...]
.ΟYNΕΚΑΣΟIΠΑΙANΧΑΡΙEΣΤΑΤΑΔΩΡANEΘΗΚΑ
10OΦΡΑΤΙΣOΨ[.]ΓONΩN.[....].ΠIΗΣEΣΑΘΡHΣΑ.
ΓNΩΣHΤΕ........[......]OΛΩNOΧAΡΙΣΤΟ.
ΤΑYΤΑ...............[.]ΟΙΔΩΡANEΘΗΚ[.]
ΣOΣΠΡOΠ̣[....]............[...]ΒΟΙΟΠΡΟΦHΤ.[.]
ΕYΤΕ[.................................................]ΟINΟΠOΛΟΙ.

| ---
| ---.ω .ο---
| --- Φοίβῳ μαντ--
| καὶ γάρ μοι δῶρον ἐχαρείσατο μαντοσυνάων,
| ὥσπερ Θεστορίδῃ Κάλχᾳ πόρε ((leaf)) Φοῖβος Ἀπόλλων
| ὄρνειθας καθορᾶν καὶ ἀτρεκέα μαντεύσασθαι.
| καὶ γὰρ Πουλυδάμας Φρύγιος καὶ μάντις ἀμύμων
| αἰετὸν εἰσορόων ὄφεως σπείραισι δεθέντα
| μνηστῆρσιν ὄλεθρον Ἁλιθέρσης ἔπε παρόντα·
| τοὔνεκα σοί, Παιάν, χαριέστατα δῶρ’ ἀνέθηκα,
| ὄφρα τις ὀψιγόνων ἐκ γῆς ἀπίης ἐσαθρήσας
| γνώσῃ Τε ˘ ˘ ˉ ˘ οἰωνοπόλων ὄχ’ ἄριστον.
| ταῦτα ˘ ˉ ˘ ˘ ˉ ˘ ˘ ˉ σοι δῶρ’ ἀνέθηκα
| σὸς πρόπ̣ολος ˘ ˘ ˉ ˘ ˘ ˉ Φοίβοιο προφήτης
| εὐτεχνίῃ κλεινὸς πᾶσιν ἐν οἰνοπόλοις.

Text

Find place

Google maps

Info

Geonames

Pleiades

List: Pl

tag: l

⤦ n: 0

tag: lb

< GAP >

extent: unknown

ω ο

tag: l

⤦ n: 1

tag: lb

< GAP >

extent: unknown
unit: character

< GAP >

reason: illegible
unit: character
quantity: 1

tag: #text

< GAP >

reason: illegible
unit: character
quantity: 1

tag: #text

< GAP >

extent: unknown
unit: character

Φοίβῳ μαντ

tag: l

⤦ n: 2

tag: lb

< GAP >

extent: unknown
unit: character

Φοίβῳ

type: divine
ref: Apollo
tag: persName

tag: unclear

οίβῳ

tag: #text

μα

tag: #text

tag: unclear

tag: supplied

< GAP >

unit: character

καὶ γάρ μοι δῶρον ἐχαρείσατο μαντοσυνάων,

tag: l

⤦ n: 3

tag: lb

καὶ

tag: w

tag: supplied

αὶ

tag: unclear

γάρ

lemma: γάρ
tag: w

tag: #text

ά

tag: unclear

tag: #text

μοι

lemma: ἐγώ
tag: w

δῶρον

lemma: δῶρον
tag: w

ἐχαρείσατο

lemma: χαρίζομαι
tag: w

ἐχαρείσα

tag: #text

το

tag: unclear

μαντοσυνάων

tag: supplied

tag: #text

ὥσπερ Θεστορίδῃ Κάλχᾳ πόρε Φοῖβος Ἀπόλλων

tag: l

⤦ n: 4

tag: lb

ὥσπερ

lemma: ὥσπερ
tag: w

Θεστορίδῃ Κάλχᾳ

type: divine
ref: Calchas
tag: persName

πόρε

lemma: πορεῖν
tag: w

type: leaf
tag: g

Φοῖβος Ἀπόλλων

type: divine
ref: Apollo
tag: persName

Φοῖβο

tag: #text

ς Ἀπόλλων

tag: supplied

ὄρνειθας καθορᾶν καὶ ἀτρεκέα μαντεύσασθαι.

tag: l

⤦ n: 5

tag: lb

ὄρνειθας

lemma: ὄρνις
tag: w

καθορᾶν

lemma: καθοράω
tag: w

καὶ

tag: w

ἀτρεκέα

lemma: ἀτρεκής
tag: w

μαντεύσασθαι

lemma: μαντεύομαι
tag: w

μαν

tag: #text

τεύσασθαι

tag: supplied

tag: #text

καὶ γὰρ Πουλυδάμας Φρύγιος καὶ μάντις ἀμύμων

tag: l

⤦ n: 6

tag: lb

καὶ

tag: w

γὰρ

lemma: γάρ
tag: w

Πουλυδάμας

ref: Polydamas
type: divine
tag: persName

Φρύγιος

lemma: Φρύγιος
tag: w

καὶ

tag: w

μάντις

lemma: μάντις
tag: w

ἀμύμων

lemma: ἀμύμων
tag: w

ἀ

tag: unclear

μύμων

tag: supplied

αἰετὸν εἰσορόων ὄφεως σπείραισι δεθέντα

tag: l

⤦ n: 7

tag: lb

αἰετὸν

lemma: ἀετός
tag: w

εἰσορόων

lemma: εἰσοράω
tag: w

ὄφεως

lemma: ὄφις
tag: w

σπείραισι

lemma: σπεῖρα
tag: w

δεθέντα

lemma: δέω
tag: w

δεθέντ

tag: #text

tag: supplied

μνηστῆρσιν ὄλεθρον Ἁλιθέρσης ἔπε παρόντα·

tag: l

⤦ n: 8

tag: lb

μνηστῆρσιν

lemma: μνηστήρ
tag: w

ὄλεθρον

lemma: ὄλεθρος
tag: w

Ἁλιθέρσης

ref: Halitherses
type: divine
tag: persName

ἔπε

lemma: λέγω
tag: w

παρόντα

lemma: πάρειμι
tag: w

παρό

tag: #text

ντα

tag: supplied

tag: #text

τοὔνεκα σοί, Παιάν, χαριέστατα δῶρ’ ἀνέθηκα,

tag: l

⤦ n: 9

tag: lb

τοὔνεκα

lemma: τοὔνεκα
tag: w

tag: unclear

οὔνεκα

tag: #text

σοί

lemma: σύ
tag: w

tag: #text

Παιάν

ref: Apollo
type: divine
tag: persName

tag: #text

χαριέστατα

lemma: χαρίεις
tag: w

δῶρ’

lemma: δῶρον
tag: w

ἀνέθηκα

lemma: ἀνατίθημι
tag: w

tag: #text

ὄφρα τις ὀψιγόνων ἐκ γῆς ἀπίης ἐσαθρήσας

tag: l

⤦ n: 10

tag: lb

ὄφρα

lemma: ὄφρα
tag: w

τις

lemma: τις,τι
tag: w

ὀψιγόνων

lemma: ὀψίγονος
tag: w

ὀψ

tag: #text

tag: supplied

γόνων

tag: #text

ἐκ

lemma: ἐκ
tag: w

ἐ

tag: unclear

tag: supplied

γῆς

tag: supplied

ἀπίης

lemma: ἄπιος
tag: w

ἀ

tag: unclear

πίης

tag: #text

ἐσαθρήσας

lemma: εἰσαθρέω
tag: w

ἐσαθρήσα

tag: #text

tag: unclear

γνώσῃ Τε οἰωνοπόλων ὄχ’ ἄριστον.

tag: l

⤦ n: 11

tag: lb

γνώσῃ

lemma: γιγνώσκω
tag: w

Τε

tag: #text

met: - - + -
tag: seg

οἰωνοπόλων

lemma: οἰωνοπόλος
tag: w

οἰωνοπ

tag: supplied

όλων

tag: #text

ὄχ’

lemma: ὄχα
tag: w

ἄριστον

lemma: ἄριστος
tag: w

ἄριστο

tag: #text

tag: unclear

tag: #text

ταῦτα σοι δῶρ’ ἀνέθηκα

tag: l

⤦ n: 12

tag: lb

ταῦτα

lemma: οὗτος
tag: w

met: - + - - + - - +
tag: seg

σοι

lemma: σύ
tag: w

tag: supplied

οι

tag: #text

δῶρ’

lemma: δῶρον
tag: w

ἀνέθηκα

lemma: ἀνατίθημι
tag: w

ἀνέθηκ

tag: #text

tag: supplied

σὸς πρόπ̣ολος Φοίβοιο προφήτης

tag: l

⤦ n: 13

tag: lb

σὸς

lemma: σός
tag: w

πρόπ̣ολος

lemma: πρόπολος
tag: w

πρόπ̣

tag: #text

ολος

tag: supplied

met: - - + - - +
tag: seg

Φοίβοιο

ref: Apollo
type: divine
tag: persName

Φοί

tag: supplied

βοιο

tag: #text

προφήτης

lemma: προφήτης
tag: w

προφήτ

tag: #text

tag: unclear

tag: supplied

εὐτεχνίῃ κλεινὸς πᾶσιν ἐν οἰνοπόλοις.

tag: l

⤦ n: 14

tag: lb

εὐτεχνίῃ

lemma:
tag: w

εὐτε

tag: #text

χνίῃ

tag: supplied

κλεινὸς πᾶσιν ἐν

tag: supplied

κλεινὸς

lemma: κλεινός
tag: w

πᾶσιν

lemma: πᾶς
tag: w

ἐν

lemma: ἐν
tag: w

οἰνοπόλοις

lemma: οἰωνοπόλος
tag: w

οἰνοπόλοι

tag: #text

tag: unclear

tag: #text

 
<lg met="hexameter">
                    <l><lb n="0"/><gap extent="unknown"/></l>
                    <l><lb n="1"/><gap extent="unknown" unit="character"/><gap reason="illegible" unit="character" quantity="1"/>ω
                        <gap reason="illegible" unit="character" quantity="1"/>ο<gap extent="unknown" unit="character"/></l>
                    <l><lb n="2"/><gap extent="unknown" unit="character"/> 
                            <persName type="divine" ref="listDivine.xml#Apollo"><unclear>Φ</unclear>οίβῳ</persName> μα<unclear>ν</unclear><supplied>τ</supplied><gap unit="character"/>
                        </l>
                    <l><lb n="3"/><w><supplied>κ</supplied><unclear>αὶ</unclear></w> <w lemma="γάρ">γ<unclear>ά</unclear>ρ</w> <w lemma="ἐγώ">μοι</w> 
                                <w lemma="δῶρον">δῶρον</w> <w lemma="χαρίζομαι">ἐχαρείσα<unclear>το</unclear></w> <supplied><w lemma="μαντοσύνη">μαντοσυνάων</w></supplied>,</l>
                    <l><lb n="4"/><w lemma="ὥσπερ">ὥσπερ</w> <persName type="divine" ref="listDivine.xml#Calchas">Θεστορίδῃ Κάλχᾳ</persName> 
                            <w lemma="πορεῖν">πόρε</w> <g type="leaf"/>
                                <persName type="divine" ref="listDivine.xml#Apollo">Φοῖβο<supplied>ς Ἀπόλλων</supplied></persName></l>
                    <l><lb n="5"/><w lemma="ὄρνις">ὄρνειθας</w> <w lemma="καθοράω">καθορᾶν</w> <w>καὶ</w> <w lemma="ἀτρεκής">ἀτρεκέα</w> 
                                <w lemma="μαντεύομαι">μαν<supplied>τεύσασθαι</supplied></w>.</l>
                    <l><lb n="6"/><w>καὶ</w> <w lemma="γάρ">γὰρ</w> <persName ref="listDivine.xml#Polydamas" type="divine">Πουλυδάμας</persName> 
                            <w lemma="Φρύγιος">Φρύγιος</w> <w>καὶ</w>
                                <w lemma="μάντις">μάντις</w> <w lemma="ἀμύμων"><unclear>ἀ</unclear><supplied>μύμων</supplied></w></l>
                    <l><lb n="7"/><w lemma="ἀετός">αἰετὸν</w> <w lemma="εἰσοράω">εἰσορόων</w> <w lemma="ὄφις">ὄφεως</w> 
                                <w lemma="σπεῖρα">σπείραισι</w> <w lemma="δέω">δεθέντ<supplied>α</supplied></w></l>
                    <l><lb n="8"/><w lemma="μνηστήρ">μνηστῆρσιν</w> <w lemma="ὄλεθρος">ὄλεθρον</w>
                                <persName ref="listDivine.xml#Halitherses" type="divine">Ἁλιθέρσης</persName> <w lemma="λέγω">ἔπε</w> 
                                <w lemma="πάρειμι">παρό<supplied>ντα</supplied></w>·</l>
                    <l><lb n="9"/><w lemma="τοὔνεκα"><unclear>τ</unclear>οὔνεκα</w> 
                                <w lemma="σύ">σοί</w>, <persName ref="listDivine.xml#Apollo" type="divine">Παιάν</persName>, 
                                <w lemma="χαρίεις">χαριέστατα</w> <w lemma="δῶρον">δῶρ’</w> <w lemma="ἀνατίθημι">ἀνέθηκα</w>,</l>
                    <l><lb n="10"/><w lemma="ὄφρα">ὄφρα</w> <w lemma="τις,τι">τις</w> 
                                <w lemma="ὀψίγονος">ὀψ<supplied>ι</supplied>γόνων</w> <w lemma="ἐκ"><unclear>ἐ</unclear><supplied>κ</supplied></w> 
                                    <supplied><w lemma="γῆ">γῆς</w></supplied> 
                                <w lemma="ἄπιος"><unclear>ἀ</unclear>πίης</w> <w lemma="εἰσαθρέω">ἐσαθρήσα<unclear>ς</unclear></w></l>
                    <l><lb n="11"/><w lemma="γιγνώσκω">γνώσῃ</w> Τε<seg met="- - + -"><gap quantity="8" unit="character" precision="low"/></seg> 
                                <w lemma="οἰωνοπόλος"><supplied>οἰωνοπ</supplied>όλων</w> 
                                    <w lemma="ὄχα">ὄχ’</w> <w lemma="ἄριστος">ἄριστο<unclear>ν</unclear></w>.</l>
                    <l><lb n="12"/><w lemma="οὗτος">ταῦτα</w> <seg met="- + - - + - - +"><gap precision="low" unit="character" quantity="15"/></seg> 
                                    <w lemma="σύ"><supplied>σ</supplied>οι</w> <w lemma="δῶρον">δῶρ’</w> 
                                <w lemma="ἀνατίθημι">ἀνέθηκ<supplied>α</supplied></w></l>
                    <l><lb n="13"/><w lemma="σός">σὸς</w> <w lemma="πρόπολος">πρόπ̣<supplied>ολος</supplied></w>
                                    <seg met="- - + - - +"><gap quantity="12" unit="character" precision="low"/></seg> 
                        <persName ref="listDivine.xml#Apollo" type="divine"><supplied>Φοί</supplied>βοιο</persName> 
                                    <w lemma="προφήτης">προφήτ<unclear>η</unclear><supplied>ς</supplied></w></l>
                    <l><lb n="14"/><w lemma="">εὐτε<supplied>χνίῃ</supplied></w> <supplied><w lemma="κλεινός">κλεινὸς</w> 
                            <w lemma="πᾶς">πᾶσιν</w> <w lemma="ἐν">ἐν</w></supplied> <w lemma="οἰωνοπόλος">οἰνοπόλοι<unclear>ς</unclear></w>.</l></lg>

Apparatus

Letters in ligature:
3 ωρ, νε;
4 ως, ηκ;
5 νε, νκ;
7 ων, ως, πε;
8 μνη, ηρ, νς, πε;
9 νε, ωρ, νε, ηκ;
10 νωνε, ησ, ησ;
11 νως, λων;
12 ωρ, νε, ηκ;
13 πρ.
Apparatus:
14 The verse is restored by N. Sharankov, Mihailov reads εὐσ̣[εβέος πόλεως ἔντροφος] οἰνοπόλου.
13 According to Bormann, πρόπολος and προφήτης should have been accompanied by epithets; he proposes ἱερὸς Φοίβοιο προφήτης for the second part of the verse. For the first part, N. Sharankov suggests σὸς πρόπολος σώφρων.

Commentary

The only metrical inscription known so far in the province of Thrace, dedicated by an οἰωνοπόλος (practitioner of bird divination). Bird divination is possibly also attested in the inscription for the foundation of a sanctuary of Artemis in the area of Nicopolis ad Nestum (IGBulg 2338). Lines 3-11 imitate Homer.

Bibliography

Mihailov, Georgius. Inscriptiones Graecae in Bulgaria repertae. Vol. III.1, 1961.

Mihailov, Georgi. Гръцките епиграми от българските земи. In: Годишник на Софийския университет, Историко-филологически факултет Vol. 39, 1943, p. 1-70.

Bormann, Eugen. Inschriften aus Philippopel.. In: Archaeologisch-epigraphische Mittheilungen aus Oesterreich-Ungarn Vol. 19, 1896, p. 230–236.

текуща версия 1 / 2022-08-05

<< Previous
Altar for Apollo Kendrisos by Bithys, priest of the Syrian Goddess

Next >>
Dedication to Pluto by Longinus son of Cotys

Ancient Greek Inscriptions

from Bulgaria

project of